بروزرسانی در تاریخ 1399.12.04

مهریه

مهریه مالی است که زن بر اثر ازدواج مالک آن می گردد وزوجه ملزم به دادن آن به زوجه است.

مهر بر 3 گونه می باشد:

مهرالسنه           مهرالمسمی          مهرالمتعه

مهرالسنه:

شرعا مستحب است مهریه زنان به میزان مهرالسنه باشد.
مهرالسنه امروزه کاربردی ندارد

مهرالمسمی:

عبارت از مال معینی است که به عنوان مهر با توافق زوجین تعیین می شود یا شخصی که زوجین انتخاب کرده اند معین می نماید
اگر زني كه برايش مهرالمسمي تعيين شده، قبل از نزديكي از شوهرش جدا شود، موارد زير در موردش صادق است :

1- اگر به واسطه طلاق جدا شده است، نصف مهر به او تعلق مي‌گيرد.

2-اگر يكي از زوجين فوت كند، بعضي معتقدند كه تمام مهر و بعضي ديگر معتقدند نصف مهر به ملكيت زن درمي‌آيد.

3- اگر زن و شوهر به واسطه رضاع ( شیر خوردن – شیر دادن ) به هم حرام شوند و زن مقصر نباشد، مستحق نصف مهر است.

4-اگر به واسطه عيب يا … زن يا مرد عقد را فسخ كنند، ثابت نيست كه نصف مهر را مي‌برد يا همه مهر را،

اما اگر به واسطه عنن(مردي را كه داراي ناتـواني جسمـي اسـت و آلت او هنـگام نزديـكي منتـشـر نمي‌شود

«عِنين» مي‌گوينـد و بيمـاري او را «عنن» مي‌نامنـد.) باشد نصف مهر براي زن ثابت مي‌شود.

5- اگر مرد مرتد شود، زن مستحق نصف مهر خواهد بود و مرد بايد آن را بپردازد.

6- اگر زن مرتد شود، همه مهر باطل است.

7- اگر زن و مرد هر دو كافر بودند و زن مسلمان شد، مهر باطل مي‌شود

8- اگر مهرالمسمي مجهول باشد يا فاقد ماليت باشد، زن مستحق مهرالمثل مي‌شود.

مهرالمتعه:

آخرین حالت وقتیست که هنوز مهر تعیین نشده و قبل از دخول مرد زن را طلاق میدهددر این حالت مهرالمتعه به زن تعلق خواهد گرفت
در تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر مورد توجه قرار میگیرد.

اركان دعوي

الف)احراز صحت عقد نكاح دائم

ب)در ضمن عقد نكاح دائم مهر تعيين نگرديده باشد

ج)شوهر قبل از نزديكي و تعيين مهر زن خود را طلاق دهد.

بدين ترتيب چنانچه عقد نكاح در اثر فوت يكي از زوجين ،خيار فسخ  يا

در خواست طلاق از سوي زوجه منحل شود،زن حق مطالبه مهرالمتعه را ندارد.

مراحل دادرس

دادگاه بعد از اولين جلسه دادرسي جهت احراز وضعيت مالي زوج از جهت غنا و

فقر و تعيين مقدار مهرالمتعه عنداللزوم،

قرار تحقيق محلي توام با قرار كارشناسي صادرمينمايد و مراحل اجراي قرار به

شرح مذكور در دعوي مهرالمثل طي ميشود.

«بنا به مراتب فوق، رسيدگي به دعوي مطالبه مهرالمثل و مهرالمتعه

در روند عادي دادرسي نيازمند  دو جلسه رسيدگي و

سه وقت نظارت ميباشد»

عدم تعیین مهر در عقد نکاح:

مهرالمثل:

اگر زن و شوهر توافق کنند که مهریه را بعدا تعیین کنند و

اتفاقا قبل از تعیین مهر دخول رخ دهد در اینجا مهرالمثل برای زن تعیین میشود

حالت بعد هنگامیست که مهر هنوز تعیین نشده و مرد بعد از نزدیکی با زن او را طلاق میدهد در

این حالت نیز مهرالمثل تعیین خواهد شد.

تعیین مهر المثل با دادگاه است که برای تعیین آن حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات

او مانند اینکه تحصیلات او چقدر است  و میزان مهریه بستگان زن مانند دختر خاله ها

و دختر عمه ها مورد توجه قرار میگیرد.  معمولا با چنین قرینه هایی میتوان مهرالمثل را که

بسته به شرایط و عرف است را تعیین کرد.

اركان دعوي مطالبه مهرالمثل :

الف)احراز صحت عقد نكاح دائم؛ زيرا در صورت فساد و يا بطلان عقد نكاح اعم از دائم يا منقطع ،

زن حق مهر نخواهد داشت،مگر در صورت جهل زن به فساد نكاح و وقوع نزديكي كه

در اين صورت مستحق مهرالمثل خواهد شد.

ب)عدم تعيين مهر يا شرط عدم استحقاق زوجه به اخذ مهر يا بطلان مهر المسمي

ج)وقوع نزديكي: البته قبولي وجود اين شرط را در زماني كه مهرالمسمي به جهت مجهول بودن يا

عدم ماليت،باطل شده است،ضروري نميدانند زيرا

طبق ماده1100 ق. م ،استحقاق اخذ مهرالمثل منوط به وقوع نزديكي زوجين نيست.

مراحل دادرسي

1)  دادگاه بعد از اولين جلسه دادرسي به منظور احراز حالات زن از

جهت شرافت خانوادگي و صفات و وضعيت او

نسبت به اماثل  و اقارب و ساير عوامل موثر در تعيين مهرالمثل و

هم چنين بيان مقدار ان ،عند اللزوم قرار تحقيق محل توام با قرار كارشناسي

صادر مينمايد و با تعيين وقت نظارت  دستور ابلاغ توديع حق الزحمه

كارشناسي را به خواهان صادر ميكند

2) در صورت عدم پرداخت حق الزحمه كارشناسبه استناد ماده 259 ق.آ.د.م قرار ابطال

دادخواست صادر خواهد شد و

در صورت پرداخت ،دادگاه وقت ديگري به منظور دعوت طرفين و

كارشناس و تعيين عضو مجري قرار و اجراي آن صادر مي نمايد.

3)  دروقت مقرر،با تشكيل جلسه،قرار كارشناسي به طرفين و كارشناس تفهيم ميگردد و

در صورت صدور قرار تحقيق محلي،اقدام به اجراي ان ميشود.

پرونده تا وصول نظريه كارشناسي  مقيد به وقت نظارت ميشود.

4)  با وصول نظريه كارشناسي ومصونماندن ان از اعتراض موجه ومطابقت ان با اوضاع و

احوال محقق و معلوم،دادگاه مبادرت به انشاي راي مينمايد.

در صورت اعتراض ،قرار ارجاع امر به هيئت كارشناسي صادر و مراتب صدور و

اجراي آن به شرح فوق مجددا طي ميشود.

چگونگی اقدام زوجه برای اخذ مهریه :

ابتدا رویه کنونی دادگاه و سپس روال دادرسی را بیان می نماییم .

در حال حاضر زوجه می تواند برای مطالبه 110 سکه بهار آزادی از حکم جلب استفاده نماید و

چنانچه مهریه زوجه بیش از 110سکه بهارآزادی باشد ،

وصول آن منوط به تمکن مالی زوج و اثبات این موضوع از سوی زوجه است.

 

هر زنی برای حصول مهریه یا

نفقه معوقه یا نفقه فرزندانش و … باید دادخواستی به دادگاه تقدیم کند که با تعیین وقت رسیدگی از سوی دادگاه

و دعوت از طرف مقابل به موضوع رسیدگی می شود.

 

در صورتی که دادگاه خواهان را مستحق تشخیص بدهد،

حکم به نفع خواهان و در غیر این صورت حکم به رد دعوا صادرمی شود. فردی که از حکم متنفع است و

حکم به نفع اوست باید تقاضای اجراییه کند. اگر مهریه وجه نقد یا در حکم نقد مانند سکه و طلا باشد زن با در دست داشتن

سند رسمی ازدواج می تواند به دفتر ازدواج و یا دایره اجرای ثبت

(مستقر در اداره ثبت اسناد محل وقوع ازدواج)

مراجعه و طبق فرم خاصی که در آن دایره موجود است تقاضای صدور اجراییه کند.

ابتدا این اجراییه به شوهر ابلاغ می شود

و به وی 10 روز مهلت داده می شود تا به اجراییه عمل کرده و

طلب همسرش را پرداخت کند.

در صورتی که در مدت مقرر شوهر دین خود را نپردازد و اجراییه را اجرا نکند،

دادگاه اجراییه را به دایره اجرای احکام می فرستد.

 

زن نیز می تواند با معرفی اموال و دارایی شوهر به اجرای ثبت،

تقاضای توقیف اموال شوهر را کرده و مطالبات شوهر از اشخاص دیگر و موجود حسابهای بانکی وی را نیز توقیف کند.

همچنین زن می تواند تقاضای توقیف حقوق شوهر را از موسسات دولتی یا خصوصی داشته باشد و

تا میزان  حقوق (مادامی که شوهر متأهل است) و نیز  آن را در صورتی که زن و شوهر از هم جدا شوند و

تا زمانی که شوهر زن دیگری اختیار نکرده، توقیف نماید.

دایره اجرای احکام مجدداً برای اتمام حجت برای محکوم علیه (زوج) اخطاری ارسال می کند.

اگر اجراییه توسط وی اجرا  شد که پرونده به نتیجه می رسد،

در غیر این صورت طبق قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی،

طرف منتفع که زوجه است می تواند تقاضای بازداشت محکوم علیه را بکند.

 

در این زمان محکوم علیه تا زمانی که یا رضایت زن را تحصیل کند و

یا از دادگاه حکم اعسار یا تقسیط بگیرد،

در بازداشت می ماند. اگر مهریه سکه طلا باشد و

شوهر نتواند اصل آن را بپردازد،

قیمت روز مطالبه آنها ملاک اجرای قانونی حکم است.

اگر سند ازدواج رسمی نباشد،

زن برای مطالبه مهریه خود باید از طریق تسلیم دادخواست به دادگاه اقدام کند.

 

اگرچه زن می تواند درخواست توقیف امواج زوج را بنماید،

اما ما در قوانین حقوقی ضوابطی که بتوانیم کلیه داراییهای مرد را محاسبه نماییم و

یا از اقدامات مرد

بر خروج اموال از ملکش جلوگیری بنماید، نداریم.

از طرفی توقیف این اموال شامل مستثنیات دین اگر مهریه سکه طلا باشد

و شوهر نتواند اصل آن را بپردازد، قیمت روز مطالبه آنها ملاک اجرای قانونی حکم است.

اگر سند ازدواج رسمی نباشد، زن برای مطالبه مهریه خود باید از طریق تسلیم دادخواست به دادگاه اقدام کند.

اگرچه زن می تواند درخواست توقیف امواج زوج را بنماید،

اما ما در قوانین حقوقی ضوابطی که بتوانیم کلیه داراییهای مرد را محاسبه نماییم و

یا از اقدامات مرد بر خروج اموال از ملکش جلوگیری بنماید، نداریم.

از طرفی توقیف این

اموال شامل مستثنیات دین نمی شود و مرد می تواند بخشی ازا موالش را جز مستثنیات دین معرفی نماید،

لذا باید قوانینی جهت جلوگیری از سوء استفاده مرد در این مورد وضع گردد.