نشوز یعنی چه؟

نشوز در لغت به معنای «ارتفاع و بلند شدن» است و در اصطلاح حقوقی به نافرمانی زوجین

و عدم ایفای وظایف زناشویی از جانب آنها گفته می‌شود.

به عبارت بهتر اگر هریک از زوجین به هر علت وظایف زناشویی خود را ایفا و تمکین نکند، نشوز کرده است.

عدم تمکین‌ یا به عبارتی عدم ایفای هریک از وظایف و تکالیف زناشویی خواه از نوع تکالیف مشترک باشد

و خواه از نوع تکالیف اختصاصی که نشوز نامیده می‌شود، از سوی هریک از زوجین می‌تواند اتفاق بیفتد

اما در قلمروی اصطلاحات حقوقی معمولا نشوز به عدم انجام وظایف زناشویی از جانب زن گفته می‌شود

و به همین علت زنی را که به وظایف زناشویی خود در برابر همسرش عمل نکند، ناشزه (نشوز کننده) می‌نامند.

پس: عدم تمکین = عدم ایفای وظایف زناشویی = نشوز

نشوز مرد

اگر مرد به وظایف زناشویی خود در برابر همسرش عمل نکند، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه و او را ملزم به انجام وظایف خود کند.

از طرف دیگر در صورتی که عدم ایفای این وظایف از سوی مرد به نحوی باشد که زندگی را بر زن سخت و مشقت بار کند،

او می‌تواند با استناد به آن از دادگاه درخواست طلاق نماید.

همچنین همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد،‌ یکی از تکالیف مرد در برابر همسر خود این است که نفقه‌ی وی را بپردازد.

بر این اساس و به موجب قانون مجازات اسلامی‌ اگر مرد توانایی مالی داشته باشد و همسرش نیز به تمامی‌ِ وظایف زناشویی خود عمل کند

اما با این حال، نفقه‌ی وی را پرداخت نکند زن می‌تواند از مرد به علت «ترک انفاق» شکایت نماید.

نشوز زن

اگر زن از ایفای وظایف زناشویی در برابر همسرش خودداری کند، در مرحله‌ی نخست مرد می‌تواند

با مراجعه به دادگاه او را ملزم به انجام وظایف قانونی خود نماید.

از طرف دیگر در صورتی که این اقدام زن (عدم انجام وظایف زناشویی)، بدون عذر موجه و قانع‌کننده باشد،

حق وی نسبت به نفقه ساقط خواهد شد و نمی‌تواند نفقه‌ی خود را مطالبه نماید

اما اگر عدم ایفای وظایف زناشویی به‌خاطر عذر موجه باشد، حق وی در مورد نفقه ساقط نخواهد شد.

به عنوان مثال‌ یکی از وظایف زن این است که در منزلی که همسرش اختیار نموده است، سکونت کند.

حال اگر وی محل سکونت مشترک خود با مرد را ترک کند، در صورتی که عذر موجه و قابل دفاعی نداشته باشد،

مرد می‌تواند با مراجعه به دادگاه وی را به بازگشت به منزل ملزم نماید

و همچنین زن نیز نسبت به نفقه‌ی مدتی که منزل را ترک نموده است، هیچ حقی نخواهد داشت

اما برای مثال اگر مرد دچار بیماری روانی باشد و برخوردهای خشونت آمیز نسبت به همسرش از خود بروز بدهد

به نحوی که زن از ترس جان خویش مجبور شود منزل را ترک کند، حق وی نسبت به نفقه ساقط نخواهد شد.